(Hekayə)
Qürub çağı idi. Çimәrliyә yaxın yolun kәnarındakı uca çinar ağaclarının kölgәsi getdikcә sahilә doğru uzanırdı. Yaşıl, sıx yarpaqların arasından süzülәn qızılı günәş zәrrәlәri narın qum dәnәciklәrindә, dәnizin mavi sularında, çimәrlik geyimlәri vә zәrif әndamları ağılları başdan alan qadınların boyun-boğazını süslәyәn zinәt әşyalarında bәrq vururdu. Bir azdan axşam düşəcəkdi. Getdikcə kimsəsizləşən dəniz narahatçılıqla yırğalanırdı. Arabir mavi dalğaların qoynundan sahilə güclü xəzri əsirdi.
O, sakitcə dalğalı dənizə baxırdı. Uzaqlara dikilmiş baxışlarında tənha bir ömrün iztirabları qərar tutmuşdu… Bayaqdan molbertin qarşısında – açılıb-yığılan balaca kətildə oturub düşüncələrə dalmışdı. Yarımçıq qalan tablodan ona gənc bir qız boylanırdı. Sanki rəssamın bikef halına acıyan “Dəniz gözəli”nin təbəssümləri üz-gözündə donub qalmışdı.
…İllər öncə çəkdiyi əsərə yarıçılpaq poza verən sarışın, qıvrımsaç gözəl dənizdən çıxan su pərisinə bənzəyirdi. Rəssam rəsmini çəkə-çəkə ona dəlicəsinə aşiq olmuşdu. Dəfələrlə ünvanını soruşa da, cavab əvəzinə qız gülmüsünüb çiyinlərini çəkmişdi. Fəqət tablosunu bitirməmiş küləkli günlərin birində o sarışın qızın dənizin qoynunda qeyb olacağını rəssam heç ağlına da gətirməzdi. Dəlilər kimi, “Lalə, Lalə…” çığıraraq, huşu itənəcən dənizə baş vurmuşdu. Dalğıclar iki gün axtarsalar da qızın cəsədini tapmadılar…
İtkin düşən “Dəniz gözəli”nin atılmış uşaqların “Ümid məskəni” adlanan uşaq evində böyüyüb boya-başa çatdığı müəyyən olunanda, dəhşətli itgidən sarsılan rəssam müqqəssir kimi mühakimə edildi. Əvvəl həbsxanaya, sonra ruhi xəstəxanaya düşdü. Aradan illər ötdü… Bir gün emalatxanasında o yarımçıq qalmış tablosunu götürüb sahilə gəldi. Ona elə gəlirdi ki, su pərisinə dönmüş sevgilisi dənizdən çıxıb yenə onun hüzuruna gələcək…
Taxta çərçıvədə illərlə hərəkətsiz dayanmaqdan usanan qızın səkili də sanki canlı varlığa dönüb qoca rəssamı daldığı düşüncələr dənizindən ayırmaq, yenidən onun ilham pərisi olmaq istəyirdi.
“Sən hardasan, Lalə?”
“Dənizdəyəm… Atam da, anam da dənizdə olur!”
“Axı ata-anan olmadığını niyə məndən gizlədirdin?”
“Mən onları həyatda çox axtarıb-aradım, amma dənizdə tapdım.”
“Bәs niyә sәn mәnә on sәkkiz yaşını çoxdan doldurduğunu söylәdin?”
“Çәkdiyim әzabın yaşını dedim. Mәn anamın bәtninә düşәndәn әzabdaydım.”
“Dəniz gözlü, dəniz gözəli, mən hər gün səni burda gözləyəcəyəm…”
“Darıxma, bir gün səninlə yenə burda görüşəcəyik!..”
İndi qoca rəssam gözlərini bir an belə dalğalı dənizin qoynundan ayırmırdı. Birdən şaqraq qız gülüşü qulaqlarına doldu. Çevrilib ətrafa boylandı, ancaq heç kimi görmədi.
Gülüş səsi çəkib onu arxasınca keçmişə apardı… İlk dəfə Lalə ilə burada rastlaşmışdı; onun sarı, güllü çimərlik paltarı, hamar işıldayan dərisi, şux, incə bədəni ruhunu yerindən oynatmışdı, xeyli dil-ağız edəndən sonra qəzın rəsmini çəkməyə razılığını almışdı… Fırçasını işə salan anda qeyri-iradi “Dəniz gözəli” deyə pıçıldamışdı.
***
Birdən diksinib dayandı. Ləpədöyəndə gözəl bir qız uzanmışdı. Dalğalar sahili öpüb-oxşadıqca onun qıvrım saçları üzünə dağılırdı. Dənizin şor suyu qızın incə, zərif bədənini ehmallıca siğallayırdı. Qız bu təmasdan məst olur, sanki sevincindən qanad açıb uçmaq, qağayılara qoşulmaq istəyirdi.
“Lalə… Dəniz gözəli, qayıtdın nəhayət… Mən…”
“Sәn… mәnim nigaran ruhumun rәsmini çәkә bilәrsәn?”
Rəssam cəld addımlarla həmyaşıd olduğu qoca çinarın kölgəsindəki molbertinə yaxınlaşdı. O, bu güşəni özünə səyyar emalatxana seçmişdi. Buradan həm yaxınlıqdakı avtobus dayanacağı, həm də çimərlik aydın görünürdü. Dənizin dalğaları ilə uşaq kimi əylənən qıza baxa-baxa bir an yerindəcə heykəl kimi donub qalmışdı… “İlahi, bu qız mənim Laləmə – dəniz gözəlimə necə bənzəyir!.. Bəlkə o, dənizin qoynundan çıxan başqa su pərisidir? Bəs onda niyə gülüşləri bu qədər mənə tanış gəlir?!”
Qız da qum üstündə uzanıb, qızmar günəş istisindən və ilıq ləpələrin təmasından ləzzət ala-ala ayaqlarını oynadır, dodaqlarında zərif bir mahnı zümzümə edirdi. Günəş isə mavi dənizlə, qumlu sahillə, aydın səma ilə vidalaşmağa hazırlaşırdı. Sonra qız daha cingiltili səslə güldü. Elə bil içində illərlə yığılıb qalan çılğın, dəli bir ehtiras vulkan kimi kükrədi… “Mənim Laləm də öz dərdini gülüşündə, təbəssümündə gizlətmişdi…”
Laləyə bənzətdiyi qız öz aləmində gəzə-gəzə sanki çimərlik paltarında növbəti “Dəniz gözəli” yarışmasından qalib çıxmışdı. O gah dalğaların üstünə atılır, gah dənizə baş vurur, gah da ətrafı ürkək baxışları ilə seyr edirdi… “Aman tanrım, o doğurdan da mənim itkin düşən sevgilimin oxşarıdır… ”
Təsadüfən baxışları görüşdü. Qızın gözlərində, duruşunda saymazyana əda vardı. Qoca rəssam isə gözləri ilə sanki bu incə məxluqu yeməyə hazırlaşırdı.
Qız ona məhəl qoymadan yarıbükülü dizləri bir-birindən aralı şəkildə uzanıb qürub günəşinin sonuncu zərrələrinin ilıq təmasından gözlərini yumaraq, islaq saçlarını tumarlayırdı… Qoca rəssam firçasını əlinə aldı. Yarımçıq qalmış “Dəniz gözəli” tablosunu tamamlamaq ümidiylə həvəsləndi.
Qəfildən qarşısında bu gözəl mənzərə yox oldu… Dənizdən peyda olan bir gənc oğlan qızın əlindən tutub suya çəkdi. Qız var gücüylə çığırdı. Sonra ikisi də tənginəfəs halda dayanaraq bir-birinə sarıldılar.
Qaca rəssam təəssüf hissiylə gözlərini bir an dəniz qoynundakı bu intim tablondan çəkib avtobus dayanacağına sarı boylandı. Sonra asta-asta sol qolunu qaldırıb, saatına baxdı. Və yenə dənizin sahilində intim və canlı tablonun seyrinə daldı… Gənc oğlanla o dəniz gözəlinə bənzəyən qız qucaqlaşıb hələ də öpüşürdülər. Elə bil bu iki nəfər illərlə bir-birini axtarırımş, təsadüf onları burada- qürub günəşinin nuruna qərq olan dənizin sahilində görüşdürmüşdü. Cavanların gözü özlərindən başqa sahildə heç kimi görmürdü…
Qoca rəssam gözlüyünü taxıb, özüylə gətirdiyi qəzeti açıb oxumağa başladı. Yox, buna oxumaq deməzdilər, bu ömrü boyu axtardığını tapan anda itirən adamın peşmançılıq içində vurnuxması, daha doğrusu, yalnız qəzetin sərlövhəsində yazılanları oxumağa könülsüz halda özünü məcbur etmək cəhdi idi…
Külək də acıqla qəzeti onun əlindən alıb cırmaq istəyirdi. Qoca rəssam içində bir boşluq duydu. Qəzeti ayaqlarının altına qoyub, köynəyinin yaxasını açdı, dərindən nəfəs alıb içindəki boşluğu doldurmaq istədi. Gözlərini yumdu. Xəyalında ruhunu titrədəcək bir mənzərə, heç bir rəssamın yarada bilməyəcəyi bir tablo canlandı; bədəninin bütün cizgilərini göstərən yaraşıqlı mavi çimərlik paltarında gözəl bir qızın saçlarına xəfif əsən meh sığal çəkirdi. Yuxarıdan günəş qıza, aşağıdan qız da günəşə xoşbəxt təbəssümlə gülümsəyirdi. Dəniz mavi, səma mavi, hər tərəf masmavi rəngə boyanmışdı. Bircə narın qum dənəcikləri qızılı rəngə çalırdı. Ətraf məstedici sakitliyə qərq olmuşdu. Sanki bura cənnətin özü idi…
Bu zaman maşın səsi eşidildi. Dayanacaqdakı avtobusdan xeyli adam düşüb çimərliyə tələsdı. Kiminin qucağında uşaq, kiminin əlində ərzaq torbası…
Külək hövsələsizlik edib onun ayaqları altındakı qəzeti qapıb ağacın budaqlarına ilişdirdi. Orada qəzet küləyin növbəti hücumuna davam gətirə bilmədi. Ikiyə paralanıb havada dövrə vurdu. Küləyin dəcəlliyinə əhəmiyyət vermədən qoca rəssam yenə təbiətin yaratdığı intim tabloya baxmaq istədi. Lakin çimərliyə yeni gələn adamların arasında həmin tablo görünmürdü.
İndi qoca pəssam çinarın altında oturub heç nə və heç kim haqqında fikirləşmək istəmirdi. Seyrək saçlarını oxşayan sərin mehdən ləzzət alırdı. Günəşinsə qürüba enən çağıydı, havada nəmişliklə bərabər qəribə təravət, qoxu hiss olunurdu…
Dayanacağa gələn növbəti avtobusdan daha heç kim düşmədi. O, gözlərini azacıq yumdu. Birdən qulaqlarına yenə həmin qızın səsi gəldi. Bu səsdə yorğunluqdan əsər-əlamət belə yox idi. Qızla gənc oğlan qum üstə uzanıb günəş vannası qəbul edirdilər. Günəş onlara xatir üfüqlərin arxasında batmağa yubanırdı… Birdən qız nə fikirləşdisə, bir ovuc qumu götürüb oğlanın üstünə atdı. Oğlan cəld bir hərəkətlə onun belindən tutaraq yerə yıxdı. Qızın sinəsi dəmirçi körüyü kimi qalxıb-enirdı..
Dəniz gözəli gözləri yumulu vəziyətdə oğlana müqavimət göstərməyə cəhd etmirdi. Sanki qəlbinin, ruhunun, özünün də anlamadığı qəribə hisslərin sehrinə düşmüşdü. Oğlan bir neçə addım qızdan kənara çəkilib öz ovuna heyran olan ovçu kimi ona tamaşa edirdi. Bu zaman dənizin üzərində qağayılar qışqırışırlar…
Rəssam molbertinin yanına cumdu, kətan üzərində yarımçıq qoyduğu “Dəniz gözəli” rəsminin davamını çəkməyə başladı…
***
O, qoca çınarın altında gözlərini qıyaraq dənizin səsini, küləyin vıyıltısını, qağayıların harayını ruhuna hopdurmaq istəyirdi. Ömrünün gənclik illərində qalan xoş xatirələrini, ağrılı-acılı anlarını gözlərinin önünə gətirdi… Qəlbinin dərinliyindən kədərli bir sızıltı keçdi. Kirpiklərinin ucundan yanaqlarına iki damıla göz yaşı süzüldü …
Qoca rəssam fırçasını kənara qoydu. Təbiətin gözlərinin qarşısında yaratdığı canlı tablonu sanki kətan parçaya köçürə bilmədiyinin fərqinə vardı. O, qağayılarla birlikdə rəsmini çəkmək istədiyi dəniz gözəlinə yaxınlaşmaq istədi. Bu anda cavan oğlan qoca rəssamın elə bil ürəyindən keçəni duydu, barmaqlarının ucu ilə qızın boyun-boğzına yapışan qumları təmizlədi, şabalıdı saçına əl gəsdirib, yanağından, dodaqlarından öpdü…
Hardansa lap uzaqlardan gəmi fit verdi. “Eheyy, sizi gördüm ha…” Sonra qız fit səsindən utanırmılş kimi oğlandan aralanıb, sahil boyu qaçdı və dənizə baş vurdu… Əlləri ilə suyu ovuclayıb oğlana ata-ata şıltaqcasına çılğın səslər çıxatdı…
Bir azdan dəniz gözəli ayaqlarını güçlə sürüyərək sahilə çıxdı…
…Hər şey təkrar-təkrar gördüyü yuxu kimi gəlirdi ona. İlahi, axı illər öncə o da Lalə ilə birlikdə eynən belə sevinci-sevgini yaşamışdı…
***
Marşurut avtobusu dayanacağa yan aldı, o, son dəfə saatına baxdı, sonra çimərlikdə qoyub getdiyi canlı tablosunu aradı, vidalaşmaq istədi onunla, ancaq dəniz gözəli sevgilisi ilə yenə harasa qeyb olmuşdu. Elə zənn etdi ki, onlar gözdən uzaq xəlvət bir guşəyə çəkiliblər…
Amma yox, sevgililər dənizin içində – sahildən onca metr aralıqda dirəklər üstündə taxta pələməyə çıxıb qağayıların uçuşunu seyr edirdilər… Çimərlikdə isə tam sakitlik idi. Dayanacaqda da ins-cins görünmürdü. Günəş şüasının zolağı dənizin üstündə qırmızı xətt kimi uzanırdı. O zolaqda iki insan silueti görünürdü. Qız və oğlan. Bir azdan onlar sahilə çıxdılar. Qızın şabalıdı saçları qırmızı alovu xatırladırdı. Bu qırmızı alovun fonunda onlar qoşa addımlayırdılar… Elə bil həyatın ağrı-acılarından, yalan və xəyanətlərdən uzaq bir aləmə doğru addımlayırdılar… Bir-birini sevə-sevə, bir-birindən ilham ala-ala, xoşbəxtlik selində üzə-üzə əbədiyyətə qovuşmağa can atırdılar…
Bir azdan onlar günəşin işığına qarışıb yox oldular…
Bu an yaxınlıqda – qoca rəssamın başının üstündə qoşa qağayı uçurdu…
Külək yenidən vıyıldadı, dəniz yenidən uğuldadı..
Qoca rəssam molbertini və çantasını götürüb dayanacağa doğru addımladı…
Ancaq onun avtobusu çoxdan getmişdi…
Yazıya 7 dəfə baxılıb
