Vəsilə Baydar (Qəhrəmanova Vəsilə Qəhrəman qızı) 03 aprel 1959-cu ildə Şəmkir rayonunun Bayramlı kəndində zəhmətkeş ailəsində dünyaya gəlib.
1966-76-cı illərdə doğulduğu kənddə orta,
1978-82-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin filologiya fakültəsində ali təhsilə yiyələnib.
1982-ci ildən 2024-cü ilə kimi Şəmkir rayon Q.Allahverdiyev adına Şiştəpə kənd tam orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyat fənnindən dərs deyib. Bu gün onun yetirmələri Azərbaycan elminin, təhsilinin, səhiyyəsinin və s. inkişafında böyük rol oynayırlar.
İşlədiyi müəllim kollektivi arasında hörmət qazanan Vəsilə Qəhrəmanova Təhsil Nazirliyinin də diqqətindən kənarda qalmayıb, müxtəlif ali mükafatlara layiq görülüb.
Səngər otları
.
Adi ot deyil
səngər otları,
Gecə-gündüz keşikçisidir,
gözətçisidir səngərin.
Dostudur, sirdaşıdır
hər bir əsgərin.
Adi ot deyil o!
Bəlkə, bir əsgərin
həsrətinin şahididir.
Bəlkə,
sevgilisindən aldığı,
qoynunda saxladığı
məhəbbət məktubunu
o da görüb.
O cavanın hisslərini,
keçirdiyi həyəcanı
duyub,
hiss edib
səngər otları.
Adi ot deyil bu otlar,
Yarpağına çöküb ayaq səsləri,
Çiçəyinə qonub əsgər nəfəsi.
O da bir əsgərdi,
Keşikdə durub,
Əsgər çəkməsi ilə
tapdanıb,
əzilib,
Əsgər barmaqları ilə
sığallanıb,
əzizlənib.
Düşmən gülləsini
o otlar eşidib birinci,
Zəhərə dönüb sevinci.
Bu, adi ot deyil,
Bir əsgərdir səngərdə.
O da yaralanıb,
həlak olub,
Düşmən gülləsi səpələnəndə.
Ağlayıb, göz yaşı töküb,
Bir əsgər ölümünü görəndə.
Adi ot deyil
səngər otları,
O da bir əsgərdir!
O da bir qəhrəmandır!
O da vətən torpağını qoruyur!
O da vətən yolunda
canını qoyur!
İnsanlar!
Ehtiyatlı gəzin!
Tapdamayın onları!
Bizdən inciməsin
səngər otları!
Düşmənə bizimlə birgə
sinə gərsin,
Düşmən gülləsini
heçə döndərsin!
***
İydə qoxusu
Atamgilin həyətində
bir iydə ağacı
kök atıb yerə,
Qol-budağı,
boy-buxunu
gülümsəyir göylərə.
Atam əkib bu iydəni,
Hamıya əzizdir
onu torpağa sancan
atamın özü kimi.
Ata ocağının
çırağını yandıran
kiçik qardaşım,
Canım-gözüm,
can sirdaşım
durur qulluğunda.
Əsirgəmir qayğısını,
Sevgisini,
Çəkmir üstündən tumarını da.
Əli ilə dibinə axıtdığı su,
Tərinə qatdığı su
xəbər verir
Cənnət qoxulu
çiçəklərdən.
Xəbər verir
al-yanaqlı meyvələrdən.
Atam yadına düşəndə
bu iydəylə söhbətləşir,
Keçmişlərdən
söz açır,
Ulularla dərdləşir.
Adi ağac deyil
bu iydə…
Babamdan
bir yadigardır,
Bu cənnət qoxulumda
neçə nəslin
xətri vardır.
Əvvəllər kəndimiz
Kürə lap yaxındı,
Tala-tala,
Oymaq-oymaq,
Tayfa-tayfaydı.
Hər tayfanın
öz adı varıydı:
Çoxelli,
Bayramlı,
Qaradumanlı,
Ovçular,
Göycəlilər,
Qurbanlılar,
Hacılar…
“Tatlar məhləsi”
adlanarmış
babamgilin oylağı,
Onların öz
əkin-biçini,
öz dolanışığı…
Yəhya babamın
əsli-nəsli
Marağadandır,
Oradan gələnlər
el içində
“tat” adlanardı.
Sərhədlər bağlananda
öz yurduna
gedəmmədi,
Övlad candan şirindir,
Övladlarından
keçəmmədi.
Qocaman bir iydətək
bu torpağa sancıldı,
Ömürlük
Şimalda qaldı.
Azərbaycanın Cənubunu
görəmmədi bir daha,
Əli uzalı qaldı
ata-anaya,
bacı-qardaşa.
Sonralar
kənd dəyişdi yerini,
Tərk etdilər insanlar
Kürün sahilini.
Neçə nəsil birləşib
bir kənd oldu,
Yaxınlaşdılar
mərkəz yola,
Bir ata,
bir el,
ürəklər
bir-birinə bənd oldu.
Kür qırağından,
ata ocağından
gətirib atam bu iydəni
ata yadigarı kimi.
İndi o yerlər
su altda qalıb,
Neçə nəslin
yurd yeri
heç yoxmuş kimi
hamarlanıb.
Nə bir iz var,
nə bir nişan…
Köçüb
lal suların köksünə.
Ancaq
babamın iydəsi
oğul sevgisiylə
sağ qalıb.
Neçə tarix,
Neçə əhvalat,
Neçə sevgi,
Neçə hikmət,
Neçə nəğmə,
Neçə nağıl,
Neçə əfsanə
yatır yaddaşında,
Qalaq-qalaq
xatirələr mürgüləyir
illərin arxasında.
Cənnət qoxulu iydəmiz
çox əzizdir bizə,
Hər ətirli çiçəyi
ümid səpir qəlbimizə.
Nənəmin,
Babamın,
Bibimin,
Əmilərimin,
Atamın,
neçə əziz adamın
xoş duyğuları,
istəkləri, arzuları,
diləkləri qoxuyur
iydəmizin çiçəklərində.
Mənim də
ruhumu süsləyir
bir iydə qoxusu,
Sevgi qoxusu,
Sədaqət qoxusu,
Məhəbbət,
Mərhəmət
qoxusu…
Hər gün,
Hər an,
Hər zaman
yaşayır duyğularımda
bir qocaman
iydə qoxusu.
2025
***
Addım səsləri
Həmişə döyəclərdi
pilləkənimi
seyrək-seyrək addım səsləri,
Bir-iki…
Bir-iki…
İllər keçdi,
səslər dəyişdi…
İkiləşdi,
üçləşdi,
nə bilim, neçə oldu,
bir-birinə qarışdı
addım səsləri.
Otağımı bürüdü
gülüş səsləri,
Sevinc,
səadət səsləri.
Deyirəm ki, kaş
gülüş səsləri alsın qoynuna
geniş cahanı
otağım kimi.
Artsın dünyadakı
bütün evlərin pilləkənində
addım səsləri.
Əsməsin üstündən
zamanın acı yelləri.
Pozmasın öz ritmini,
öz ahəngini,
saxlasın cəsarətini
addım səsləri.
***
Hədiyyə
Oğlum!
Göz bəbəyim!
Ömür çiçəyim!
Sən ilk göz ağrım!
Aldım hədiyyəni,
ağrın alım.
Dindirdi ruhumu
bağlama üstə düzdüyün
al qırmızı güllər,
Hər ləçəyindən
süzüldü qəlbimə
dərin sevgilər.
Bu qəfil hədiyyə
gül ətri səpələdi
könlümə,
Gül qoxusuna bələndi
ruhum,
Sağ ol, oğlum!
Qanadım, qolum!
Sən bu diqqətinlə,
Sadə bir hərəkətinlə
söylədin öz sözünü,
işıqlandırdın ömrümü.
Bir daha güldü üzümə
“Ana haqqı
Tanrı haqqıdır”,
“Cənnət anaların ayağı altındadır”
aforizmi.
Tanrı qorusun hər zaman səni!
Sən də sevindir səni sevənləri!
Yazıya 60 dəfə baxılıb
