Nazim Hikmət ‘’Dünya Gənclər və Tələbələr Festivalı’’ üçün Berlinə səyahəti zamanı yazmış olduğu bu şeir Lev Oşonin tərcüməsində 21 avqust 1951-ci ildə sovetlərin ‘’Ədəbiyyat qəzeti’’ndə dərc edilmişdir.
Şeir Fransa Vyetnam arasında gedən Birinci Hind -Çin müharibəsinin qəhrəmanlarından həmin vaxt həbsdə olan Henri Martinə itfah edilmişdir.
Şeirin türkçəsi Türkiyədə nəşr edilməyib və şeiri Melih Güneş adlı bir memar Rusiyada yaşayarkən tanış və dost olduğu VeraTulyakovanın arxivindəki 60 illik qəzetlərin arasında tapıb.
Bilkənt Universiteti Türk Ədəbiyyatı Mərkəzinin şairin 50 illik ildönümü münasibətilə təşkil etdiyi ‘’Vətən,dünya və İnsanlıq şairi Nazim Hikmətin türk və dünya ədəbiyyatındakı yeri’’ adlı beynəlxalq simpoziumda Melih Güneş ‘’Nazim Hİkmətin külliyatındakı köhnələr və itginlər’’ adlı çıxışında şeiri Türkiyədə təqdim edib.
Şeirin ruscadan tərcüməsi :
Henri Martinin səsi
Sən burdasan,Henri Martin,
Nəğmələr və bayraqlarla qarşıladıq səni
Və bizimləydi bütün Berlin.
Nəğmələrimiz gəncliyin
Həyatın
Və sülhün nəğməsiydi.
Alnına qırış,saçına dən düşməmişlərin nəğməsi.
Bayraqlarımızın arxasınca
Göyərçinlər havalandı göy üzünə.
Qarşımızdaydın sən – cəsur və yaraşıqlı
Günəşin şəfəqlərində parlayan dəniz kimi.
Bizsə sahildik,dağlardıq
Külək kimi hayqıran səsinlə
əks-səda verən meşələrdik.
Danışdın bizimlə…
Tanıyırıq səsini
ən yaxın dostumuzun üzü kimi.
Səsin bizə dedi ki,
‘’qoymayın öldürsünlər qardaşlarımızı
azad edin onları həbsxana divarlarından’’.
Tanıyırıq səsini,qardaşım,
O səs
Ölüm hakimlərinin üzünə çəkilən sillə kimiydi.
Hökmdən sonra
Ağlamağa başlayanda sənin incə sevgilin
Səsin dəmir barmaqlıqların arxasından
Qayğılı bir danlaqla oxşadı onu
‘’saxla göz yaşlarını,əsgər qadını,
göstərmə düşmənə’’.
Tanıyırıq səsini,Henri Martin,
Biz – haqqa qulaq asanlar
Biz – haqqı olanlar sevib-sevilməyə
Uşaqlar böyütməyə,qocalmağa
Rahat bir qocalığa – ətrafımızda oynayan nəvələrlə
Bizlər – öldürmək və öldürülmək istəməyənlər
Tanıyırıq sənin səsini ovuc içimiz kimi.
Sən burdaydın,Henri Martin,
Burda,Berlində
Hamının gözləri önündə
5 avqust 1951-ci ildə.
Qara,sarı,ağ – biz
104 ölkədən qız və oğlanlar
Dayanmadan alqışladıq səni
Nəğmələr və ucalan bayraqlarla.
Sənə çiçəklər verdik
Və daha da sevdik Fransanı
Anaları necə igidlər doğub sənin kimi…
Məlumat və tərcümə : FƏRİDƏ
kultur.az üçün
Yazıya 1078 dəfə baxılıb
