(Hekayə)
İxtisasca jurnalist olmasa da, özünü bu sahədə işləyənlərin çoxundan üstün hesab edirdi. İnstitutu bitirib təyinatla öz rayonlarındakı kəndlərin birində üç il müəllim işləmişdi. Evlənəndən sonra əyalətin sənaye mərkəzlərindən hesab edilən böyük şəhərə köçmüş, arvad qohumlarından birinin köməyi ilə yerli qəzetdə işə düzəlmişdi. Qələmə aldığı publisistik yazıları tərifə layiq olmasa da, ümumilikdə pis də deyildi. Di, gəl ki, özü demişkən, “yuxarıdakıların” etinasızlığı ucbatından bircə addım irəli gedə bilmir, illər keçsə də elə yerindəcə sayıb qalırdı. Arada iki yüz manatından keçib “Qızıl qələm” mükafatına sahib olmuşdu. Hətta bir müddət zona müxbiri olduğu qəzetdə dərc olunan yazılarının altındakı “Həbib Aranlı” imzasından sonra “mükafatın” adı da qeyd olnur, bununla bağlı özlüyündə qürur hissi keçirirdi. Ancaq “Qızıl qələm”in artıq hər yetənə verildiyini dərk edəndən sonra, özgə xəyallara düşmüşdü. Özü ilə baş-başa qalanda: “Axı, mən niyə “əməkdar jurnalist” olmayım? Elələri var ki, heç mənim yazdıqlarımın onca faizini də yazmayıblar? Dünən mətbuata gəlsələr də, bu ada layiq görülüblər. Yox, mən bu işin çəmini tezliklə tapmalıyam!”-deyib, arzusuna çatmaq üçün yollar axtarırdı…
Xeyli düşünüb-daşınandan sonra kitab yazmaq fikrinə düşdü. İllər boyu qəzetlərdə dərc olunan məqalələrini toplayıb yerli mətbəədə ilk kitabını çap etdirdi. Növbəti dəfə isə yaxından tanıdığı bir karlı kişi haqqında yazdıqlarını üzə çıxartdı. Əlliyə yaxın əmək veteranını növbəti kitabında “vəsf” edəndən sonra, daha özünü əvvəllər olduğu kimi zona müxbiri yox, “yazıçı-püblisist” adlandırıb, qürrələnməyə başladı. Bəzi dost-tanışlarına,-illah da vəzifə adamlarına avtoqrafla bağışladığı kitablarına “şirinlik” verənlər də olurdu. Arabir girinə keçən həvəskar yazarların kitablarını “zəhmət haqqı” müqabilində redaktə etməsi, çevrəsini bir az da genişləndirmişdi. İşlərini qaydaya salandan sonra “fəxri ad” almağın yollarını arayıb tapmağa çalışdı. Bu işdə səriştəsi olan keçmiş iş yoldaşının yanına gedib istəyini dilə gətirdi:
-Qədir, bilirsən ki, əvvəllər bir yerdə işləmişik, ayrı-ayrı vaxtlarda bir-birimizdən incikliyimiz olsa da, özümüz ağırlığında duz-çörək kəsmişik. Bilmirəm, bu işdə mənə köməyin dəyə bilərmi?
– Həbib, ayıb olan işdir, nə inciklik-filan? Axı özün demişkən biz dostuq! Sənin arzuna çatmağına mane olanların atasına lənət! Allah haqqı istəsən, bu işə can-başla girişərəm!
– Əgər belə isə, əvvəlcə özünə niyə gün ağlamırsan? Axı, deyilənə görə arvadınla şəhər rəhbəri yaxın qohumdur, o sənə “fəxri ad” almaqda kömək etməzmi?
– Yox, Həbib, elə bu qohumluqdur da mənim yolumu kəsən! Kişi bizim arvada deyib ki, Qədirə təqdimat versəm, dilə-dişə düşərəm! Bir də axı, mən səndən azı yeddi yaş balacayam. Sağlıq olsun, mənimki qoy, gələn dəfəyə qalsın!
– Bəs, onda mən nə eləməliyəm?
– Əvvəlcə geniş tərcümeyi-halını qələmə al, sonra da qəzetlərdə dərc olunmuş ən yaxşı yazılarını toplayıb, kitablarınla birlikdə mənə çatdır. Altı ədəd rəngli foto-şəklini də qovluğun arasına qoymağı unutma ha! Bundan beləsi mənim boynuma…
– Yaxşı, bu işin xərci-xəsərəti necə olsun?
– Ayıbdır, bu sözləri dilinə gətirmə, axı, biz dostuq! Sağlıq olsun, ad alandan sonra beş-üç adamla oturub bir yerdə yeyib-içərik. Ancaq elə bu gündən işlərini qaydaya sal, sonra gecikərik! Axı, “Mətbuat günü”nə nə qalıb ki?!
– Bəs, təqdimat almaq məsələsi necə həll olunacaq? Qorxuram ki, şəhər rəhbəri məni yaxına qoymasın…
– Narahat olma, bu işi arvadım həll edəcək, başçının ağzı nədir onun bir sözünü iki eləsin!..
Həbib ondan ayrılan kimi özünü balaca iş otağına çatdırıb, köhnə kağız qovluqlardakı yazılarından xoşuna gələnləri bir yerə yığdı. Axşamdan xeyli keçmiş şad-xürrəm evə qayıdaraq, tələm-tələsik xörəyini yeyəndən sonra, tərcümeyi-halını yazıb, oğlunu səslədi:
– Tahir, götür bu vərəqdəkiləri kompyüterdə yazıb elə bu gecə mənə çatdır!
– Ay Həbib, uşaq işdən yorğun gəlib, qoy yatıb dincəlsin, sabaha qalsa olmazmı?
– Yox, arvad, təcili işdir, elə bu gecə yazılmalıdır.
– Olmazmı qonşumuzun qızı Lətifəyə yazdırasan? Axı, o çoxdan kompyüterdə işləyir.
– Yox, bu elə məsələdir ki, gərək heç kim xəbər tutmaya, yoxsa mərdimazarlar mənə əngəl olarlar!
– Sən Allah, sirr deyilsə de, biz də bilək!
– Deyirlər arvadın hülqumu olmadığından sirr saxlaya bilmir. Bax, Fatma, dediklərimi bircə nəfər bilsə, vay halınıza! Mənə “fəxri ad” verəcəklər! Allah qoysa iki həftəyə bu məsələ həll olunacaq! Yuxarılara əli çatan bir dostum mənə bu məsələdə kömək edəcəyini söz verib.
– Allah ağzından eşitsin, ay kişi! Belə olsa, bizim də qonum-qonşu, tanış-biliş yanında dilimiz uzun olar!..
İkicə günün içərisində lazımı sənədləri toplayaraq iri bir qovluğun arasına qoyub yenidən Qədirlə görüşdü. Şalvarının arxa cibindən çıxartdığı yüzlüyü qovluğun üstünə qoyanda, Qədir pula gözucu baxıb dilləndi:
-Həbib, ayıb olan işdir, bu pulu səndən götürə bilmərəm, axı…
Həbib ona sözünü tamamlamağa macal vermədi:
– Qardaş, hesab elə ki, mən sənə yol pulu verirəm, ananın südü kimi halalın olsun. Ad veriləndən sonra şirinliyin də mənim boynuma!
– Yaxşı, qoy sən deyən kimi olsun! Ancaq mətbuat gününə qədər bu məsəldən heç kimin xəbəri olmasın ha! Özlərindən müştəbeh o iki cızmaqaraçı da-özün yaxşı bilirsən kimləri deyirəm-xəbər tutsa, hamıdan qabaq sənə “torba” tikəcəklər! Yadda saxla ki, düşmən hələ ölməyib!..
“Mətbuat günü”ndən bir gün qabaq “talkuçka”ya gedib özünə yaxşı bir kostyum-köynək, ayaqqabı və qalstuk aldı. Səliqə ilə bükdürüb evə qayıtdı. Yan otaqda aldıqlarını əyninə geyinib, güzgünün qabağına keçdi. Təzə paltar əynində çox yaraşıqlı göründüyündən keyfi ala buluda qalxdı.
– Bıy, ay Həbib, başıma xeyir, yayın bu istisində pencəkmi geyərlər? Bayaqdan qapını aralayıb sənə tamaşa edirəm. Baxanda ətim tökülür, sən Allah, yay günüdür, çölə-bayıra belə çıxma, sənə gülərlər!
– Narahat olma, arvad, elə indi soyunuram! Bunları allah qoysa sabah axşam evimizdəki qonaqlıqda geyinəcəyəm. Di, məni ləngitmə, bazardan ayın-oyun alasıyam…
Özünü yaxınlıqdakı bazara çatdırıb, əvvəlcədən fikirləşdiyi kimi on-onbeş nəfər dost-tanışın iştirak edəcəyi qonaqlıq üçün nə lazımsa alıb evə gətirdi. Axşam Qədirə zəng edərək vəziyyətin nə yerdə olduğunu soruşdu. Qədir əminlik hissiylə bir daha bildirdi ki, arxayın ol, “fəxri ad”lara layiq görülənlərin siyahısında sənin də adın var. Sabah axşam saat səkkizdə televiziyada deyiləcək…
Keyfi kökəlmiş halda axşam yeməyini yedi. Əllərini yaxalayıb əvvəlcə qonaqlıqda iştirak edəcək şəxslərə, sonra da doğulduğu kənddəki yaxın qohumlarına, keçmiş tələbə yoldaşlarına, yaxın-uzaq bölgələrda yaşayan dost-tanışlarana zəng edərək, sabah axşam televizorda “fəxri ad” verilən şəxslərin sırasında özünün adının da olduğunu bildirdi…
Ertəsi gün axşam saat yeddidə Həbibin üç otaqlı mənzilində hamı süfrə başında idi. Arada rayonda yaşayan böyük bacısı, qardaşı uşaqları və əmisi oğlu zəng edib gözaydınlığı verdilər və bildirdilər ki, təbrik üçün sabah günorta gələcəklər. Yaxın-uzaq dost-tanışları da arabir zəng edərək onu qabaqcadan təbrik edirdilər. Qonaqlar deyib-gülür, Həbibin şəninə təmtəraqlı sağlıqlar deyilirdi. Aldığı təzə kostyumu geyinib başda oturan “səbəbkarın” bircə uçmağa qanadı çatmırdı. Növbəti sağlıq deyilməzdən qabaq “Xəbərlər” başladığından hamının nəzərləri televizora dikildi. Xanım diktor bir qrup jurnalistə “fəxri ad” verildiyini söyləyib, onları təbrik etsə də, siyahı oxunmadı. Həbib ayaq üstə dayanıb televizordan hələ də gözünü çəkməyən oğluna üzünü tutdu:
– Tez ol kompyüteri gətir! Yəqin ki, artıq siyahı saytlarda yerləşdirilib. Tahir yan otaqdan kopyüteri gətirib ən “bərkgedən” saytlardan birini nəzərdən keçirəndən sonra dilini sürüyə-sürüyə mızıldandı:
– Papa, siyahıda sənin adın yoxdur…
– Ə, sən nə danışırsan! Bəs, bizimkilərdən kimin adı var o siyahıda?
– Həmidov Qədir Həsən oğlunun…
…Məclisə elə bil ölüm sükutu çökmüşdü. Daha heç kim yeyib-içmək hayında deyildi. Sifəti avazıyan Həbibə kimsə söz deməyə cəsarət etmir, araq dolu badələrə daha heç kim əl uzatmırdı. Anlar ötüb keçdikcə hamı bu cansıxıcı aləmdən uzaqlaşmaq üçün fürsət axtarırdı. Aradan xeyli keçəndən sonra Həbib başını qaldırıb ətrafa nəzər salanda, təkcə qapının ağzında əllərini qoynuna qoyub dayanan arvadından savayı hamının çıxıb getdiyini gördü. Heç oğlu da gözə dəymirdi, yəqin ki, küçəyə çıxıb siqaret çəkir, atasının halına gizlində acıyırdı. Güclə stuldan qalxıb arvadının yanından qonşu otağa keçəndə astadan dilləndi:
-Qonşunun qızını çağır, gəlib süfrəni yığışdırmaqda sənə kömək eləsin! Dələduz köpək oğlu heç demə məni yuxuya verib, əl altdan öz işini görürmüş!..
Cib telefonunda Qədiri arayıb-axtarsa da hər dəfə eyni sözlər təkrar olunurdu: “Zəng etdiyiniz nömrə cavab vermir, telefon ya söndürülüb, ya da əhatə dairəsindən kənardadır”…
17.08.2019
Yazıya 14 dəfə baxılıb
